22 april was Floris Alkemade te gast bij Vrouwennetwerk Sint-Oedenrode. Hij hield een zeer boeiende lezing over de uitdagingen waar onze maatschappij voor staat. Alkemade wist een extra lading aan zijn verhaal te geven door dit te verbinden met de (christelijke) zeven deugden en de kennis van goed en kwaad.
Stijgende welvaart en de consequenties
Alkemade startte met een schets van onze stijgende welvaart. Zo besteedden we in 1850 nog 70% van ons inkomen aan voedsel, in 2020 was dat 11%. Ook de levensverwachting is enorm gestegen, van 37 jaar in 1850 naar 81 jaar in 2020. Deze welvaartsstijging heeft echter een spoor van vernietiging met zich meegebracht, waaronder afnemende biodiversiteit, klimaatverandering, internationale spanningen, economische crisis en infectieziekten. We betalen wel een erg hoge prijs voor onze welvaart.
We zouden onze enorme welvaart en de consequenties daarvan dichter bij elkaar moeten brengen. Een belangrijke rol daarin ligt bij onszelf, de burgers en natuurlijk bij onze bestuurders, de politiek.
Het belang van verbeeldingskracht
We beschouwen verandering vaak als bedreiging. Nadrukkelijk wijst Alkemade op het belang van verbeeldingskracht. De krachtigste motor voor verandering is het oproepen van verlangen naar verandering en daarbij is verbeeldingskracht essentieel.
Uiteindelijk gaat het om de kunst om van richting te veranderen. Wie willen we zijn als samenleving? Kunnen we produceren en consumeren zonder een spoor van vernietiging achter te laten?
Over de kennis van goed en kwaad: de zeven deugden
De zeven deugden zijn: geloof, moed, matigheid, liefde, wijsheid, rechtvaardigheid en hoop. Alkemade weet zijn publiek te overtuigen van het belang van iedere deugd voor de aanpak van onze maatschappelijke problemen en milieuproblemen.
Een voorbeeld: rechtvaardigheid
Wat is het belang van rechtvaardigheid? Hoe hoger het inkomen is, hoe hoger de ecologische voetafdruk. Dat is niet rechtvaardig. Waarom leggen we de lasten niet bij de rijksten? De armste mensen in de armste landen kampen met de grootste milieuproblematiek.
Heel veel problemen zijn water-gerelateerd. Nederland is gespecialiseerd in watermanagement. Laten we op dit punt een pioniersrol pakken.
Yeats: “In dreams begins responsibility”
Ondanks de problemen en bedreigingen van deze tijd is het heel mooi om in deze tijd te leven om zo te kunnen bijdragen aan de transformatie die zo nodig is (met daarbij de deugden als leidraad/inspiratie).
“Het gaat er niet om wat je kunt, maar wat je wilt,” aldus Floris Alkemade.
Floris Alkemade is architect en woont in Sint-Oedenrode. Jarenlang heeft hij gewerkt met o.a. Rem Koolhaas voor architectenbureau OMA, 9 jaar is hij professor geweest in Gent. Verder was hij Rijksbouwmeester van 2015 tot 2021. Vanaf 2008 heeft hij een eigen bureau, FAA (Floris Alkemade Architect), dat internationaal werkt. Alkemade schreef o.m. “De toekomst van Nederland; De kunst om van richting te veranderen.”